Kinderen zijn steeds meer online.
Het is aan de volwassenen om kinderen te leren hoe ze hier veilig kunnen zijn. Ieder kind kan seksueel getinte foto’s ontvangen en sturen. Ook als hij of zij dat eigenlijk niet wilde. Zorg dat jouw kind voorbereid is op de online wereld.
Gesprekken zijn de beste bescherming die je jouw kind kunt geven. Dat kan spannend of lastig zijn. Maar openheid is belangrijk, anders kunnen kinderen juist (meer) in de problemen komen. Lees daarom onderstaande door en bespreek ook met andere ouders welke tips zij hebben om de onderwerpen online en seksualiteit te bespreken.
Lees meer-
Waarom praat je met je kinderen over online en seksualiteit?
Wat zijn belangrijke topics om te bespreken?
- Waarom praat je met je kinderen over online en seksualiteit?
- Hoe praat je met je kinderen over online en seksualiteit?
- Hoe leer jij jouw kind omgaan met sexting?
-
Gebruik een bericht uit het nieuws, een fragment uit een film die jullie samen kijken of een situatie die op school plaatsgevonden heeft.
Seksualiteit en online is overal. Gebruik een situatie uit het dagelijks leven om in gesprek te gaan. Bijvoorbeeld: Heb jij wel eens dingen op internet gezien waar je van geschrokken bent? Ken je iemand die wel eens een naaktfoto gekregen heeft?
-
Vraag met wie ze online omgaan, net zoals dat je vraagt met wie ze op school gespeeld hebben.
Kinderen zijn goed van vertrouwen, ze staan er daarom niet bij stil dat anderen misschien wel minder goede bedoelingen hebben of zich op internet voordoen als een ander. Het is mooi als ze andere mensen vertrouwen, alleen is het daarbij wel belangrijk dat ze alert en bewust zijn. Maak daarom ook afspraken over welke informatie zij wel en niet mogen delen met mensen die zij alleen online kennen. Hierbij kun je denken aan huisadres, telefoonnummer en wachtwoorden.
-
Leer ze dat je op het internet dingen kan zien die je liever niet wil zien.
Kinderen zijn goed van vertrouwen, ze staan er daarom niet bij stil dat anderen misschien wel minder goede bedoelingen hebben of zich op internet voordoen als een ander. Het is mooi als ze andere mensen vertrouwen, alleen is het daarbij wel belangrijk dat ze alert en bewust zijn. Maak daarom ook afspraken over welke informatie zij wel en niet mogen delen met mensen die zij alleen online kennen. Hierbij kun je denken aan huisadres, telefoonnummer en wachtwoorden.
-
Leer ze dat niet iedereen op internet goede bedoelingen heeft en soms mensen zichzelf voor doen als iemand anders.
Kinderen zijn goed van vertrouwen, ze staan er daarom niet bij stil dat anderen misschien wel minder goede bedoelingen hebben of zich op internet voordoen als een ander. Het is mooi als ze andere mensen vertrouwen, alleen is het daarbij wel belangrijk dat ze alert en bewust zijn. Maak daarom ook afspraken over welke informatie zij wel en niet mogen delen met mensen die zij alleen online kennen. Hierbij kun je denken aan huisadres, telefoonnummer en wachtwoorden.
-
Leer ze om bij jou of andere volwassenen die ze vertrouwen om hulp te vragen als ze in een situatie komen waar ze liever niet in willen zitten.
De online wereld is geen aparte wereld, online en offline zijn één wereld. Toon dus in beide evenveel interesse.
-
Stem af op de leeftijd en ontwikkeling van je kind.
Dit geldt voor alle onderwerpen, dus ook voor seksualiteit en online. Als je dit een onderwerp laat zijn wat van jongs af aan besproken wordt, kun je meegroeien met jouw kind hierin. Kies woorden die passen bij de leeftijd en ontwikkeling van jouw kind. Kies bijvoorbeeld voor blootfoto’s in plaats van naaktfoto’s.
-
Bespreek met je partner en/of de andere ouder wat jullie willen vertellen aan de kinderen.
Het is voor kinderen belangrijk dat ze één boodschap krijgen, anders weten ze niet meer wat zij moeten doen. Probeer dus zoveel mogelijk op één lijn te zitten over wat jullie de kinderen willen meegeven.
-
Maak regels en afspraken voor je kinderen online gaan.
Denk er over na hoe lang ze online mogen, welke informatie ze wel of niet mogen geven aan mensen met wie ze online praten en hoe je om wil gaan met mensen die onaardig zijn op sociale media.
-
Hou in de gaten wat ze online doen.
Dat hoeft niet stiekem achter hun rug om, want als je jouw kinderen vanaf het moment dat ze online gaan leert dat jij mee kijkt, zullen ze dit geen enkel probleem vinden. Door mee te kijken welke apps ze gebruiken of welke gesprekken ze voeren, kun je bijsturen en aansluiten bij waar ze mee bezig zijn. Dit doe je om ze te beschermen en niet uit wantrouwen.
-
Bespreek sexting van jongs af aan.
Met kinderen is al het belangrijk om te praten over dit onderwerp. Mensen kunnen al jong aan kinderen om blootfoto’s vragen. Maak ze hier bewust van en geef ze mee hoe ze kunnen antwoorden als iemand dit aan ze vraagt.
-
Bespreek met je partner en/of de andere ouder hoe jullie denken over sexting én wat jullie willen meegeven aan jullie kinderen.
Het is voor kinderen belangrijk dat ze één boodschap krijgen, anders weten ze niet meer wat zij moeten doen. Probeer dus zoveel mogelijk op één lijn te zitten over wat jullie de kinderen willen meegeven.
-
Toon interesse door te vragen naar hoe jouw kind over sexting denkt.
Kinderen hebben hier vaak zelf ook al een mening over. Door hiernaar te vragen kun je het gesprek openen en met elkaar van gedachten wisselen.
-
Leg uit wat de risico’s zijn, zodat ze zelf een goede beslissing kunnen nemen.
Foto’s en filmpjes verdwijnen nooit meer van internet, dus als je beelden van jezelf deelt, kan het altijd zo zijn dat dit na verloop van tijd uitlekt. Misschien kun je de ander op dit moment echt vertrouwen, maar is dat over een half jaar nog steeds zo?
-
Veroordeel sexting niet, dit verhoogt de drempel om erover te komen praten met jou als dit nodig is.
Het kan lastig zijn om niet boos te worden of beschuldigend te reageren als jouw kind aan sexting gedaan heeft en het mis gegaan is. Juist op die momenten heeft jouw kind jouw steun nodig. Zeg dat je er samen uitkomt, dat dit niet had mogen gebeuren én het niet de schuld van jouw kind is. De ander, die het materiaal heeft laten uitlekken, zit fout en moet daarop aangesproken worden of zelfs straf krijgen.
-
Leg uit dat ze beeldmateriaal nooit zonder toestemming mogen delen.
Het doorsturen van foto’s die jouw kind ontvangen heeft, is strafbaar. Leg ze dus uit dat ze dit nooit mogen doen. Bijvoorbeeld: “Het kan natuurlijk gebeuren dat iemand jou foto’s of filmpjes van andere mensen stuurt. Stuur dat dan nooit door, maar verwijder het en spreek diegene erop aan.” Als jouw kind minderjarig is en iemand stuurt beeldmateriaal door wat jouw kind met die persoon gedeeld heeft, kan dat aangemerkt worden als kinderporno. Ook als jouw kind eerder zelf vrijwillig het materiaal gemaakt en gedeeld heeft, mag een ander dat niet zomaar doorsturen. Jouw kind zal zelf niet vervolgd worden voor het maken van kinderporno, maar degene die het materiaal deelt kan daar wel voor vervolgd worden. Ook als diegene zelf minderjarig is!
-
Leer jouw kinderen dat als iemand hun beeldmateriaal deelt het nooit hun schuld is.
Als jouw kind in vertrouwen een foto naar iemand gestuurd heeft en die ander beschaamt het vertrouwen van jouw kind, dan is dat nooit de schuld van jouw kind. Benadruk dat wanneer het mis gaat. Beschuldigende uitspraken naar jouw kind toe kunnen heel schadelijk zijn. Zeg dus nooit: “Ik heb je nog zo gewaarschuwd” of “Je had nooit die foto moeten maken”. Bedenk dat jouw kind slachtoffer is en geen schuldige.
-
Leer je kinderen dat ze nooit beeldmateriaal van een ander mogen doorsturen.
Het kan natuurlijk zo zijn dat jouw kind een naaktfoto of –filmpje van een ander doorstuurt. Keur dit af en laat ze het materiaal verwijderen. Denk er ook over na hoe ze excuses kunnen maken aan het slachtoffer. En vraag de ontvangers ook om het materiaal te verwijderen.
-
Bedenk hoe ze kunnen reageren als iemand om een naaktfoto of –filmpje vraagt.
Als jouw kind online in gesprek is met iemand kan het gebeuren dat er om een naaktfoto of –filmpje gevraagd wordt, maar jouw kind dit niet wil sturen. Bedenk samen teksten die jouw kind dan kan sturen. Dit kan al van tevoren, zodat ze gelijk kunnen reageren als ze in zo’n situatie komen.
-
Je bent zelf het voorbeeld.
Ook als het gaat om sexting ben jij zelf het voorbeeld. Kinderen kijken naar hun ouders en leren door het gedrag van hun ouders te kopiëren. Dus stuur zelf ook nooit naaktfoto’s of filmpjes door en doe alleen aan sexting als jij dit zelf wil en het op een veilige manier kan.
-
Zoek hulp als het toch mis gaat.
Ondanks jouw goede gesprekken kan jouw kind alsnog slachtoffer of pleger worden van shamesexting. Het is dan belangrijk dat je op een steunende manier reageert, het is juist goed dat ze bij jou hulp vragen. Zoek vervolgens hulp bij organisaties als Helpwanted.nl, Qpido, Centrum Seksueel Geweld of de politie.
-
Waarom praat je met je kinderen over online en seksualiteit?
-
Gebruik een bericht uit het nieuws, een fragment uit een film die jullie samen kijken of een situatie die op school plaatsgevonden heeft.
Seksualiteit en online is overal. Gebruik een situatie uit het dagelijks leven om in gesprek te gaan. Bijvoorbeeld: Heb jij wel eens dingen op internet gezien waar je van geschrokken bent? Ken je iemand die wel eens een naaktfoto gekregen heeft?
-
Vraag met wie ze online omgaan, net zoals dat je vraagt met wie ze op school gespeeld hebben.
Kinderen zijn goed van vertrouwen, ze staan er daarom niet bij stil dat anderen misschien wel minder goede bedoelingen hebben of zich op internet voordoen als een ander. Het is mooi als ze andere mensen vertrouwen, alleen is het daarbij wel belangrijk dat ze alert en bewust zijn. Maak daarom ook afspraken over welke informatie zij wel en niet mogen delen met mensen die zij alleen online kennen. Hierbij kun je denken aan huisadres, telefoonnummer en wachtwoorden.
-
Leer ze dat je op het internet dingen kan zien die je liever niet wil zien.
Kinderen zijn goed van vertrouwen, ze staan er daarom niet bij stil dat anderen misschien wel minder goede bedoelingen hebben of zich op internet voordoen als een ander. Het is mooi als ze andere mensen vertrouwen, alleen is het daarbij wel belangrijk dat ze alert en bewust zijn. Maak daarom ook afspraken over welke informatie zij wel en niet mogen delen met mensen die zij alleen online kennen. Hierbij kun je denken aan huisadres, telefoonnummer en wachtwoorden.
-
Tips over het gesprek
Het gesprek voor alle leeftijden
0 - 4 jaar: Van peuter tot kleuter
Het kan in deze leeftijdcategorie zijn dat jouw kind apps gebruikt die geschikt zijn voor kinderen. Vertel jouw kind duidelijk dat hij of zij niet zomaar moet doorklikken op meldingen en/of updates. Probeer het gebruik van apps in de gaten te houden door erbij te blijven zitten en geef aan dat ze altijd vragen kunnen stellen. Praat met je kind(eren) over wat zij wel en niet willen en leuk vinden. Bijvoorbeeld dat je alleen met iemand knuffelt als jullie dat allebei willen, of dat je niet meer een spelletje hoeft te spelen als je dat niet meer wilt.
4 - 7 jaar: De grenzenleeftijd
Op deze leeftijd moeten kinderen de eerste grenzen leren kennen. Een kind kan ongecontroleerd op tablets of mobiele telefoons. Geef aan welke apps wel kunnen, maar vooral ook welke niet. Ook kan de geschiedenis van apps gecontroleerd worden, niet uit wantrouwen maar om ze te beschermen. Zorg dat jouw kind niet zonder toezicht op het internet kan, vermijd apps met chatfuncties. Kinderfilters zijn handig, maar werken niet voor alle apps. Dit is dus geen garantie dat het veilig is. Bespreek verder ook wat je kan doen als je iemand lief vindt, bijvoorbeeld een knuffel geven, maar dat je dat niet moet doen als de ander dat niet wil. Moedig aan dat je kind vragen stelt, over apps, vriendschap, liefde, en meer.
7 - 10 jaar: De oefenleeftijd
Op deze leeftijd krijgen kinderen vaak hun eerste mobiele telefoon. De meeste kinderen hebben nog geen abonnement, maar wifi is overal. Filters zijn hier dus nog belangrijker. Dit is een goed moment om met jouw kind te praten over de spelregels van het internet. Ze kunnen ongevraagd geconfronteerd worden met pornografisch beeldmateriaal. Geef aan dat ze vragen mogen stellen. Geef aan dat ze niet zomaar persoonsgegevens moeten delen. Leer ze een nickname te gebruiken en maak bij voorkeur samen social media profielen aan. Vraag je kind(eren) naar wat ze die dag online hebben gezien en gedaan. Bespreek verliefdheid, en benadruk dat je kind(eren) jou altijd vragen kunnen stellen en hulp kunnen vragen.
10 - 12 jaar: De leeftijd van het loslaten
In deze leeftijdsfase is er een groot verschil tussen de seksuele ontwikkeling van jongeren. Dit is te zien in hun gedrag. Hun online reputatie wordt steeds belangrijker. Het verschil tussen de online wereld en de offline wereld wordt kleiner. Kinderen worden nieuwsgierig op seksueel gebied. Ze zoeken seksuele informatie op Google en komen hierdoor in aanraking met ongepast pornografisch materiaal. Uitleg over seksualiteit en verliefdheid is belangrijk. Praat met je kind(eren) over verliefdheid, seksualiteit en over wat zij online zien en doen: wat is leuk en wat is niet leuk, waar liggen risico’s? Bespreek ook hoe zij grenzen kunnen aangeven, en die van anderen kunnen respecteren: stuur bijvoorbeeld nooit zomaar iemands (sexy) foto’s of filmpjes door, en spreek iemand erop aan als jij zulke foto’s of filmpjes doorgestuurd krijgt. Wees open en moedig je kind(eren) aan om vragen te stellen en te vertellen wat zij zien en meemaken. Kijk hier [link naar topics] voor de uitgebreide tips. Mocht u daar hulp bij nodig hebben, neem dan contact op met Qpido.
12 - 16 jaar: De middelbare school leeftijd
Jongeren zijn op deze leeftijd heel actief op social media. Communicatie tussen vrienden vindt veel online plaats. Jongeren worden ook regelmatig geconfronteerd met seksueel getint materiaal van leeftijdsgenoten en/of kinderen uit de vriendenkring. Ook ongevraagd. Praat met je kind(eren) over seksualiteit en online en hoe zij veilig kunnen zijn, maar ook dat er hulp is als er toch iets vervelends gebeurt. Bespreek ook hoe je grenzen aangeeft, en hoe je kind(eren) rekening kan houden met de grenzen van anderen. Het is niet oké om (online) seksuele dingen te doen als de ander het niet leuk vindt. Kijk hier [link naar topics] voor de uitgebreide tips.
Helpwanted.nl
Helpwanted.nl is een hulplijn voor online grensoverschrijdend gedrag. Zij bieden praktische hulp en persoonlijk advies aan iedereen die te maken heeft met online grensoverschrijdend gedrag. Je kunt met ze chatten, mailen of bellen. Dit is altijd gratis en anoniem.
Lees meerQpido
Qpido biedt hulpverlening aan kinderen en jongeren die te maken hebben met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Qpido biedt steun aan ouders en kinderen. Neem (eventueel anoniem) contact op via live chat, e-mail of telefonisch: +31 (0)6 29 33 80 64. Whatsappen kan ook.
Lees meerPolitie
Bij de politie kan je een melding maken of aangifte doen. Zij denken met je mee en geven je advies. Wil je chatten met de politie? Dat kan hier. Denk je erover om een melding te maken en/of aangifte te doen? Neem dan contact met ons op via 0900-8844. Je kunt ook naar een politiebureau bij jou in de buurt gaan.
Lees meerCSG
Het Centrum Seksueel Geweld is een plek waar alle slachtoffers van (online) seksuele grensoverschrijding hulp kunnen krijgen die ze nodig hebben: forensische, medische en psychische hulp. Bij het Centrum Seksueel Geweld werkt een team van artsen, verpleegkundigen, politie en andere hulpverleners samen om slachtoffers specialistische zorg te geven.
Lees meer